April 2, 2023 | आइतवार, चैत्र १९, २०७९
सुचनाहरु
कुशलभ केसीले पाए ‘उत्कृष्ट युवा पत्रकारिता पुरस्कार–२०७९’ सुनसरी क्याम्पस सञ्चालक समितिमा राजु ढकाल निर्वाचित रजनीकान्तको ‘बाबा’ फ्लप भएसँगै साउथ फिल्ममा मेरो करिअर सकियो ः मनिषा कोइराला भूकम्पको धक्का दोलखा, ओखलढुङ्गा, रामेछाप, सिन्धुपाल्चोक, नुवाकोट र काठमाडौँ उपत्यकामा मापदण्ड विपरीत अस्पताल सञ्चालन : हेटौंडा आज देशका यी ठाउँमा पानी पर्ने सम्भावना १५ दिन नपुग्दै उप्कियो कालोपत्रे : कैलाली प्रधानमन्त्री प्रचण्डसमक्ष भक्कानिए मिटरब्याज पीडित :बालुवाटार जनकपुरको घटनाबारे अफवाह फैलाउँदै मुस्लिम आयोग नवनियुक्त मन्त्रीहरुले लिए पद तथा गोपनीयताको शपथ स्वर्णिम वाग्ले रास्वपाबाट तनहुँ १ मा उम्मेदवार बन्ने पक्का पद तथा गोपनीयताको शपथ लिए नवनियुक्त मन्त्रीहरूले इटहरीमा एक युवकमाथि छुरा प्रहार तीन महिनामा धेरै काम भएका छन् तर केहि बेथिति रोकिएको छ : प्रधानमन्त्री १२ जना स्कुल बसका चालकलाई ट्राफिक प्रहरीले गर्यो कारबाही श्रम स्वीकृतिको आवेदन वैशाख १ देखि दिन मिल्ने आपराधिक अभियोगमा अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति ट्रम्पविरुद्ध मुद्दा नवनियुक्त मन्त्रीको दिउँसो ३ बजे शपथको तयारी पहिचानको नाममा हिंसात्मक आन्दोलन, इटहरीका विभिन्न वडा कार्यालयमा तोडफोड, प्रहरीको गाडी पनि फोडियो नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले अध्यक्ष रञ्जितालाई मन्त्री बनाउने

आज राष्ट्रिय भाक्का दिवस

  • साझा परिवेश
  • शुक्रबार, पुस २९, २०७९ 0९:२९
आज राष्ट्रिय भाक्का दिवस

पूर्वी नेपालमा बसोबासरत राजवंशी , ताजपुरिया , गनगाई, माझीलगायतका जातिले परापूर्वकालदेखि भाक्कालाई जातीय परिकारको रुपमा प्रयोग गर्दै आएका छन् । केही वर्षदेखि यसलाई दिवसको रुपमा मनाउन थालिएको हो । यसै सन्दर्भमा आज पुस २९ गते राजवंशी समाज विकास समिति केन्द्रीय समितिले विर्तामोडमा भव्यरूपमा छैठाे राष्ट्रिय भाक्का दिवस मनाउँदै छ । हाम्राे पात्राेले पुस २९ लाई राष्ट्रिय भाक्का दिवस भनेर आफ्नाे क्यालेण्डरमा उल्लेख गरेकाे छ । भाक्का दिवसकाे अवसरमा कार्यक्रम अघि पछि गरे पनि राष्ट्रिय भाक्का दिवस पुस २९ गते नै स्थापित भईसकेकाे आदिवासी समुदायका सामाजिक अगुवाहरू बताउँछन् ।

भाक्काकाे लाेकप्रियता

झिसमिसेमै गौरीगंजको सडक छेउछाउमा टाढाबाटै माटाको चुलो दनदनी बलिरहेको देखिन्छ । घैलाबाट निस्किरहेको पानीको वाफमा गोलो र चेप्टो आकारको परिकार पाकिरहेको हुन्छ । वरिपरि विद्यार्थीदेखि बटुवासम्म अचार, नुन वा चिनीसँग त्यसको त्तातो स्वाद लिइरहेका हुन्छन् ।
बिहान अरू खाजा नपाइए पनि यो पाइलापिच्छै सर्वसुलभ उपलब्ध हुन्छ चिसो याममा । यो ठाउँमा मात्र नभएर तराईकै चोक, बजार र गल्लीमा बिहान–बेलुकी जाडो याममा बेचिने यो लोकप्रिय खाजालाई स्थानीय भाषामा भाक्का भनिन्छ । पानीको वाफमा पकाइने हुनाले भाक्का नाम रहेको स्थानीय आदिवासी समुदायका मानिसहरुको भनाइ छ ।
मंसिरमा सबैको घरमा धान उपलब्ध हुन्छ । तुलनात्मक रूपमा चामल सस्तो पनि हुन्छ । पुरानोभन्दा नयाँ चामलबाट राम्रो र नरम भक्का बन्छ । तातै खाँदा स्वाद लाग्ने, पचाउन सजिलो र शरीर न्यानो रहने हुनाले जाडोमा भाक्का पकाइने गरिएको गौरीगंजका प्रकाशचन्द्र राजवंशी बताउँछन् ।
हुन त राजधानीलगायत सहरमा फाट्टफुट्ट रूपमा तराईको यो स्वादिष्ट परिकारको विस्तार भएको छ । ठूला सहरका शिक्षण संस्थाबाहिर बिहानीपख ठेला गाडीमा यसको बिक्री भइरहेको हुन्छ ।
मुख्यतया राजवंशी, थारु र ताजपुरिया समुदायका महिला यसको व्यवसाय गर्छन् । तर, यसलाई सबै जातिकाले मीठो मानी खाने गरेका छन् । धेरैले पुर्खौंदेखि र केहीले अरूबाट सिकेर यो हिउँदे व्यापार गर्छन् । सबैको उद्देश्य अतिरिक्त आम्दानीबाट परिवारलाई सहयोग पुर्याउनु हो ।
निम्न आय भएका यस समुदायका उनीहरू बिहान–बेलुका बाहेकको समयमा खेती मजदुरी काम गर्छन् । अधिकांश महिलाका पति यातायात मजदुर, ज्यालादारी श्रमिक र वैदेशिक रोजगारीमा भएकाहरु यस व्यापारमा संलग्न छन् । केहीका पति बेरोजगार भएकाले दुई छाक टार्न र छोराछोरी पढाउन उनीहरू सडकछेउमा भाक्का बेच्छन् । विद्यालय बिदा भएका बेला छोराछोरीले समेत सहयोग गर्छन् ।
। ओहोरदोहोर गर्न समय लाग्ने हुनाले दुवै समय बेच्न नसकेको गाैरीगंजकी व्यवसायी शर्मिला राजवंशी बताउँछिन् । ग्राहकको रुचि अनुरूप केहीले बिहान भक्का र बेलुकी चप, कचौरी एवं सेल बेच्छन् ।
एक समय मात्र भाक्काको व्यवसाय गर्नेले न्यूनतम ५० देखि २ सय ५० रुपियाँ सम्म नाफा गर्दै आएको उनी सुनाउँछिन् । बिहानबेलुकी बेच्न सकेमा नौ सय रुपिया“सम्मको बिक्री हुदाँ आधा बचत हुन्छ । नाफै नभए पनि लगानी निस्केर बच्चाबच्चीलाई खान पुग्ने गरेको केहीको अनुभव छ ।

दाउरा र चामलको मूल्य बढेकाले यो मौलिक परिकारको आकार घटेको छ । प्रतिगोटा सानोको मूल्य पाँच रुपियाँ र ठूलोको १० रुपियाँ पर्छ । ‘दाम त उही हो, सामग्रीको दाम बढेर आकार घटाउनु परेको हो ’ विक्रेता जानकी राजवंशी भन्छिन् ।
भक्का हरेक जाति, वर्ग, रङ र समुदायको प्रिय खाजा हो । बालबालिकादेखि बूढापाकासम्मले मन पराउने समावेशी परिकार हो । खानपानको परिकारले यसले सबै जातजातिका नेपालीलाई जोडिरहेको छ । ‘भक्का बनाउने कुन जात वा समुदायको हो भन्ने कुराको मतलब राखिदैन, मीठो भए पुग्छ’ खजुरगाछीका सुरेन राजवंशी भन्छन् । यसको महत्व बुझेर प्रत्येक वर्षको पुस २९ गते सामाजिक संस्था गाभुर फ्रन्टले ‘भाक्का दिवस’ मनाउने घोषणा गरेको थियाे भने यस पटक राजवंशी समाज विकास समितिले मनाईरहेकाे केन्द्रीय अध्यक्ष अभय राजवंशीले जानकारी दिएका छन ।

  • साझा परिवेश
  • शुक्रबार, पुस २९, २०७९ 0९:२९

प्रतिक्रिया

तपाइको प्रतिक्रिया दिनुहोस्

Your email address will not be published. Required fields are marked *

हामी तपाईंको इमेल अरू कसैसँग साझा गर्दैनौं।

नेपाल अपडेट