December 5, 2024 | बिहिबार, मंसिर २०, २०८१
सुचनाहरु
अदालतको आदेशलाई महानगरको निर्णय भनि जनता माझ भ्रम नछर्नु- बालेन सरकारले संविधान दिवशको अवसरमा नेसनल डे कन्सर्ट गर्ने प्रधानमन्त्रीलाई एमाले काठमाडौँद्वारा ध्यानाकर्षण माओवादी केन्द्र भद्रपुरमा हंशधर राजवंशीको नेतृत्वमा नयाँ कार्य समिति चयन सुनको मुल्य घट्यो , कतिमा हुदैछ कारोवार ? साफ यु–२०: भुटानलाई हराउँदै नेपाल फाइनलमा चरित्रहत्या गरेको भन्दै दुर्गा प्रसाईंविरुद्ध ज्वाला संग्रौलाले दिइन् साइबर व्युरोमा उजुरी आज श्रीकृष्ण जन्माष्टमी गुन्यु चोली जोगाउन थालिएको मेची–काली यात्रा समापन आजको मौसम : कोशीमा भारी वर्षाको सम्भावना विमानस्थलबाट इन्धन डिपो हटाउन सरकारी निकायबीच मिलेन तालमेल सुनकोसीमा खसेको गाडी निकालियो, अझै तीनजना नदीमै बेपत्ता भत्ता लिन राष्ट्रिय परिचय पत्र नचाहिने सर्वोच्च अदालतको आदेश कोरियामा मृत्यु भएकी इलामकी सोनुको शव नेपाल ल्याइयो नेपाली तीर्थयात्री बोकेको बस बिहारमा दुर्घटना सुनको मूल्य तोलामा १ हजार रुपैयाँ बढ्यो महोत्तरीको बर्दिवास र औरही सिमाना नजिक वडा अध्यक्ष मृत फेला देउवा निवास अगाडि फेला परेको शङ्कास्पद वस्तुभित्र माटो भेटियो झापाको गौरीगञ्जमा आगलागी, दुईवटा घर जलेर नष्ट त्रिशूली नदीमा खस्नबाट जोगियो बस, घाइते १५ जनामध्ये दुईको अवस्था गम्भीर

सरकारको विकासको ‘मोडेल’ : खानलाई पानी र हिँड्न बाटो छैन, नाच्नलाई घर !

  • साझा परिवेश
  • सोमवार, चैत्र ६, २०७९ १६:३४
सरकारको विकासको ‘मोडेल’ : खानलाई पानी र हिँड्न बाटो छैन, नाच्नलाई घर !

 

दाङ । रातो जस्तापाताको छानो, सेतो पेन्टले पोतेको ठूलो नाचघरसँग सटेको छ रातो कमेरोले लिपेको सानो टिनको छाप्रो । हावाहुरीले नउडाओेस् भनि छानो ढुङ्गा र बासले दाबिएको छ । आकाशे पानीले भित्ता र पेटी फतक्क भिजाएको छ । भित्ताको रातो कमेरोको रङ उडेको छ । त्यही रङ उडेको भित्ता, टिनले छोपेको दुई कोठे छाप्रोमा बस्छन् घोराही उपमहानगरपालिका–१८, घोरदौराका ७२ वर्षीय टेकबहादुर पुन मगर र उनका दुई नातिनी ।

टेकबहादुर राम्रोसँग हिँड्डुल गर्नमात्रै होइन, आँखासमेत देख्दैनन् । एक प्रकारले भन्ने हो भने टेकबहादुरको अवस्था जस्तो छ, उनको घरको अवस्था पनि उस्तै छ ।

घर खर्चका लागि उनका छोराबुहारी भारत पसेका छन् । घरमा बेसाहा गरेर खानुपर्ने बाध्यता छ । बेसाहा गर्न उनलाई त्यो अवस्थामा पनि घोराही बजार नझरी सुख छैन । यतिले मात्र कहाँ सुख पाउँछन् र उनले रु बेसाहा अनाजलाई पकाउने पानी लिन दुई घण्टा टाढा पुग्नुपर्छ ।उनले भने, ‘सरकारले घरछेउ नाचघर बनाएको छ तर त्यो भन्दा त गाउँमा राम्रो बाटो र घरघरमा खानेपानीको धारा ल्याइदिएको भए हामीजस्तालाई धन्य हुने थियो नि १’

तर सरकारले बाटोघाटो, खानेपानी, विद्युत सेवाको विकास गरी दुर्गम पहाडी गाउँलेलाई सुख दिन्छ कि भन्ने आशामा बसेका बेला गाउँको पीडा र अभाव एकातिर, सरकारको विकासको योजना अर्कातिर हँुदा आफूहरुजस्ताले विकासको महसुस गर्न नपाएको उनले बताए । उनले थपे, ‘हिँड्ने राम्रो बाटो छैन, एक गाग्री पानी लिन दुई घण्टा टाढा जानु पर्छ ।’

घोरदौरामा ८४ घरधुरीको बसोवास छ, जहाँ खानेपानीका ६ वटा सार्वजानिक धारा छन् । त्यो धारामा पनि कहिले पानी आउँछ, कहिले आउँदैन । जसका कारण गाउँवासीले खानेपानीको अभाव झेल्नु परेको छ ।

उनले थपे, ‘विकासको नाममा यहाँ नाचघर बन्यो, नाचघरले हाम्रो पीडा र अभाव कहाँ मेटाउन सक्छ र ?’

सरकारले नाचघर निर्माणका लागि १ करोड ६ लाख ४७ हजार रुपैयाँ खर्च गरिसकेको छ । यो रकम खानेपानी र सडकमा सरकारले लगानी गरेको भए घोरदौरावासीको दुःख र कष्टमा धेरथोर भए पनि मलम लगाउन सक्ने उनको भनाइ छ । तर सरकारले घौरदौरावासीको पीडा एकातिर, विकासको योजना अर्कातिर हुँदा आफूहरुलाई जस्ताको तस्तै बनाएको उनले बताए ।

सधैँको चुनावी नारा– बाटो र पानी

घोरदौरावासीका लागि खानेपानी र सडकको समस्या पुरानै हो । गाउँमा खानेपानीको धारा र कालोपत्रे बाटो आउँछ भन्ने आश्वासन पनि उनीहरुका लागि नयाँ होइन ।

खानेपानी र सडक पूर्वाधार योजना अभावमा कष्टकर जीवन बिताइरहेको घौरदौरावासीको लागि सधैँको चुनावी नारा नै खानेपानी र सडक हो । तर अझै पूरा नहुँदा उनीहरु निराश बनेका छन् । घोरदौरामा खानेपानी सडक पु¥याउने चुनावी नारो २०५४ सालदेखि निरन्तर सुनिएको छ । तर कार्यान्वयनमा त्यसले अझै सार्थकता नपाएको ४६ वर्षीय स्थानीय कमल थापा मगरले बताए ।

उनले भने, ‘नाचघर बनाउनुभन्दा खानेपानी ट्याङ्की बनाएको भए हुन्थ्यो । त्यो नभए पनि बाटो बनाएको भए हुन्थ्यो । यो दुर्गममा सरकारले नाचघर बनायो तर हामीलाई त्यसले विकासको अनुभूति दिन सकेन ।’

घोराही बजारबाट करिब ५ किलोमिटर उत्तरी पहाडी क्षेत्रमा अवस्थित घोरदौरा पर्यटकीय क्षेत्रको विकास लागि सरकारले नाचघर निर्माण गरे पनि खानेपानी, सडक पूर्वाधार र बिजुली विस्तार अभावका कारण गाउँको मुहार फेरिन सकेको छैन ।

घोरदौरा क्षेत्रको विकास लागि सरकारले निर्माण गरेको नाचघर पनि निर्माणाधीन अवस्थामा अलपत्र छ ।

‘हाम्रा लागि नाचघर निल्नु न ओकल्नु भो’

घौरदौरामा प्रदेशस्तरकै सांस्कृतिक डबली केन्द्र ९नाचघर० बनाइएको छ । त्यो नाचघरले घोरदौरावासीलाई विकासको महसुस गराउन सकेको छैन । थापाले भने, ‘के विकास दियो सरकारले हामीलाई रु पानी र बाटो भन्दै नेतादेखि सरकारसम्म वर्षौं धायौं । अन्तिममा न पानी दियो, न बाटो आयो । यो निल्नु न ओकल्नुको नाचघर दियो ।’

नाचघर तत्कालीन मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेलको ‘ड्रिम प्रोजेक्ट’ मानिन्छ । सडक, खानेपानी अभावका कारण बालबालिकाले विद्यालय छोड्नुपर्ने अवस्था भएको क्षेत्रमा सरकारले स्थानीयवासीका लागि पहिलो आवश्यकता के हो भन्ने नबुझेर नै ‘आवश्यकता एकातिर, काम अर्कोतिर’ गरेको स्थानीयवासी बताउँछन् ।

थापा भन्छन्, ‘छोराछोरी बिहान पानी लिन जान्छन्, फर्किन अबेर भए स्कूल जान पाउँदैनन्, पानी परे बाटो हिलाम्ये हुँदा स्कूल जान पाउँदैनन् । तल घोराही बजारको उज्यालो हेरेर अँध्यारो रात बिताउनु पर्छ । के हाम्रा लागि विकास यही हो ?’

सरकारले नागरिकमुखी भन्दा कार्यकर्तामुखी योजना निर्माण गर्दा विकासको अभावमा गाउँ अझै पछाडि परिरहेको उनले सुनाए ।

  • साझा परिवेश
  • सोमवार, चैत्र ६, २०७९ १६:३४

प्रतिक्रिया

तपाइको प्रतिक्रिया दिनुहोस्