काठमाडौं । पछिल्लो समय उद्योगी–व्यवसायीहरू बैंक तथा वित्तिय संस्थाले ब्याजदर घटाउनु पर्ने माग राख्दै सडक आन्दोलन चर्काइरहेका छन् ।
केही समूहले त बैंक तथा वित्तीय संस्थामाथि धम्कीपूर्ण अभिव्यक्ति दिँदै अराजक व्यवहार गर्ने गरेको देखिन्छ । त्यसैले पनि बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरुले सरकारसँग सुरक्षाको माग गरिरहेका छन् ।
यता, बैंक तथा वित्तिय संस्थाको खराब कर्जा बढिरहेको छ । यसले नेपालको अर्थतन्त्रमा संकटको बालद मडारिएको देखिन्छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार चालू आथिक वर्षको पुस मसान्तसम्ममा लघुवित्त वित्तीय संस्थाको निष्क्रिय कर्जा ४ दशमलव ६८ प्रतिशत अर्थात् १८ अर्ब ३३ करोड रुपैयाँ पुगेको छ भने बैंकहरूको निष्क्रिय ऋण ११६ प्रतिशतले बढेर ९७ अर्ब ९६ करोड पुगेको छ । यसले नेपालमा आवश्यक मात्रामा आर्थिक गतिविधिहरु संचालन हुन नसकेको प्रष्ट देखाउँछ ।
विश्वव्यापी कोभिड महामरीको असर, रुस युृक्रेन युद्धले निम्त्याएको अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा आर्थिक मन्दी, देशभित्रैको राजनितिक अस्थिरता, जस्ता कारण नेपालको अर्थतन्त्र कमजोर अवस्थामा छ ।
जसले गर्दा आवश्यक मात्रामा देशभित्रका औद्योगीक क्षेत्रहरु र व्यापार व्यवसायहरु सहज रुपमा संचालन हुन नसक्दा व्यवसायीहरुले बैंक तथा वित्तिय संस्थाले तकेता गरेको समयमा कर्जा तिर्न सकेका छैनन् ।
भने केही अराजक समुहले ब्याज तिर्न पर्दैन भन्दै बैंक तथा वित्तिय संस्था विरुद्ध आन्दोलन चर्काउनाले समेत खराब कर्जा बढ्नमा बल पुगेको देखिन्छ ।
नेपाल बैंकर संघका अनुसार चालू आथिक वर्षको पुस मसान्तसम्ममा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले चार करोड ८३ लाखभन्दा धेरै निक्षेप खातामार्फत झन्डै ५४ खर्ब रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरेका छन ।
१८ लाख ऋणीलाई ४८ अर्ब ऋण दिएका छन् । अहिले बजारमा तरलता अभावसँगै ब्याजदर वृद्धि र मागमा आएको संकुचनले बैंक तथा वित्तीय संस्थाको खराब कर्जा झन्डै दोब्बरले बढेको छ ।
अहिले बैंक तथा वित्तिय संस्थामा बढ्दै गएको खराब कर्जाले खस्कँदो अर्थतन्त्रलाइ्र्र प्रतिबिम्वित गर्ने भएकाले बेलैमा सरकारले आर्थिक गतिविधि सहज रुपमा संचालन हुने वातावरण तयार पार्न ध्यान दिनुपर्ने विज्ञहरुको सुझाव छ ।